Lojistik Elemanı Nedir, Nasıl Olunur?

Lojistik Elemanı Ne Demek?

Lojistik elemanı, bir işletmenin veya lojistik firmasının tedarik zinciri süreçlerinde, ürünlerin veya hizmetlerin başlangıç noktasından tüketim noktasına kadar olan hareketini ve depolanmasını destekleyen operasyonel veya idari görevleri yerine getiren kişidir. Lojistik, en temel tanımıyla, doğru ürünün, doğru zamanda, doğru yerde, doğru maliyetle ve doğru kalitede olmasını sağlayan planlama, uygulama ve kontrol süreçlerinin bütünüdür. Lojistik elemanı da bu karmaşık sürecin farklı aşamalarında görev alarak sistemin sorunsuz işlemesine katkı sağlar.

Lojistik elemanlığı, depolama, nakliye, envanter yönetimi, gümrük işlemleri, sipariş yönetimi, bilgi akışı ve hatta bazen satın alma veya üretim planlama gibi alanlarda görev alabilir. Pozisyonun tam tanımı ve sorumlulukları, çalışılan şirketin lojistik departmanının büyüklüğüne, yapısına ve uzmanlık alanına göre büyük ölçüde değişir. Örneğin, bir depoda çalışan lojistik elemanı ürün kabulü, yerleştirme, toplama ve sevkiyat hazırlığı gibi fiziki işler yaparken; bir ofiste çalışan lojistik elemanı evrak takibi, bilgisayar sistemlerine veri girişi, telefon görüşmeleri ve raporlama gibi idari işler yapabilir.

Bu meslek, dikkat, düzenlilik, takip yeteneği, temel düzeyde bilgisayar okuryazarlığı ve iletişim becerileri gerektirir. Lojistik süreçlerinin temel işleyişine hakim olmak ve kullanılan yazılımları veya sistemleri (depo yönetim sistemleri - WMS, taşıma yönetim sistemleri - TMS, ERP sistemleri) etkin kullanabilmek önemlidir. Küresel ticaretin artması ve e-ticaretin yaygınlaşmasıyla birlikte lojistik sektörü büyümekte ve lojistik elemanlarına olan talep de artmaktadır.

Lojistik Elemanı Ne İş Yapar? Görev ve Sorumlulukları Nelerdir?

Bir lojistik elemanının görev ve sorumlulukları, çalıştığı lojistik fonksiyonuna ve pozisyonun seviyesine göre çok geniş bir yelpazede yer alabilir. Ancak genel olarak yerine getirdiği başlıca görevler şunlardır:

• Evrak Takibi ve Hazırlığı: Sevk irsaliyesi, fatura, çeki listesi, taşıma belgesi (konşimento, CMR vb.), gümrük beyannamesi gibi lojistik süreçlerine ait evrakları düzenlemek, kontrol etmek, dosyalayıp arşivlemek.
• Bilgisayar Sistemlerine Veri Girişi: Sipariş, stok, sevkiyat, araç bilgileri gibi lojistik verilerini ilgili yazılımlara (WMS, TMS, ERP) doğru ve hızlı bir şekilde girmek.
• Sevkiyat Planlamasına Destek: Gönderilecek ürünlerin rotasını belirlemeye, uygun araçları ayarlamaya ve sevkiyat programı oluşturmaya yardımcı olmak.
• Araç ve Yük Takibi: Sevk edilen ürünlerin veya araçların konumunu ve durumunu takip etmek, gecikme veya sorun olması durumunda ilgili birimleri bilgilendirmek.
• Depo Operasyonlarına Destek: Ürün kabulü, raflara yerleştirme, sipariş toplama (picking), paketleme ve sevkiyat için ürün hazırlığı gibi depo içi operasyonlara yardımcı olmak (özellikle depo ortamında çalışanlar için).
• Stok Kontrolüne Destek: Depodaki fiziksel stok ile sistemdeki kaydın tutarlılığını sağlamak için sayım süreçlerine yardımcı olmak.
• Tedarikçi ve Müşteri İletişimi: Nakliye firmaları, gümrük müşavirleri, depolar veya müşterilerle operasyonel konular hakkında iletişim kurmak (teslimat bilgisi alma/verme, evrak teyidi vb.).
• Fatura Kontrolü: Nakliye veya diğer lojistik hizmet faturalarını kontrol etmek ve muhasebe birimine iletilmesine destek olmak.
• Temel Raporlama: Günlük sevkiyat listeleri, stok hareketleri özetleri gibi temel operasyonel raporları hazırlamaya yardımcı olmak.
• Gümrük Süreçlerine Destek: İhracat veya ithalat süreçlerinde gümrük evraklarının hazırlanmasına ve takibine yardımcı olmak (uluslararası lojistikte çalışanlar için).
• Problem Çözme: Teslimat hataları, evrak eksiklikleri veya temel operasyonel aksaklıklar gibi durumlarda çözüm üretmeye yardımcı olmak.

Lojistik elemanı, tedarik zincirinin farklı noktalarında görev alarak, bilginin ve malzemenin doğru ve zamanında akışını sağlayan operasyonel bir güçtür. Dikkatli, düzenli ve takipçi olması, lojistik süreçlerinin verimliliği için esastır.

Lojistik Elemanı Olmak İçin Hangi Eğitimi Almak Gerekir?

Lojistik elemanı olmak için genellikle üniversitelerin 4 yıllık lisans programlarından mezun olma şartı aranmaz. Bu pozisyon için daha çok ortaöğretim (lise) veya ön lisans düzeyinde eğitim ve pratik beceriler önemlidir. Lojistik sektörünün farklı alanlarına göre eğitim beklentisi değişebilir. Başlıca eğitim yolları şunlardır:

• Lise Diploması: Genel lise veya ticaret/meslek liselerinin ilgili bölümlerinden (dış ticaret, büro yönetimi, muhasebe vb.) mezun olmak yeterli olabilir.
• Meslek Yüksek Okulu (Ön Lisans): Lojistik, Dış Ticaret, Depo Yönetimi, Pazarlama, Büro Yönetimi ve Yönetici Asistanlığı gibi ön lisans programları, lojistik süreçleri, temel uluslararası ticaret kuralları, depo işleyişi ve ofis yönetimi hakkında temel bilgi sağlar. Bu programlar lojistik elemanı pozisyonları için iyi bir başlangıç noktasıdır.
• Lisans Derecesi: İşletme, İktisat, Lojistik Yönetimi, Uluslararası Ticaret ve Lojistik, Endüstri Mühendisliği gibi 4 yıllık lisans programlarından mezun olmak, daha karmaşık lojistik süreçlerini yönetme veya lojistik uzmanı/yöneticisi pozisyonlarına ilerleme açısından avantaj sağlar.
• Mesleki Eğitim Kursları ve Sertifikalar: Halk eğitim merkezleri, özel eğitim kurumları, meslek odaları veya sektörel dernekler tarafından düzenlenen Depo Yönetimi, Nakliye Yönetimi, Gümrük İşlemleri, Tehlikeli Madde Taşımacılığı (ADR vb.), Lojistik Yazılımları Kullanımı gibi konulardaki kısa süreli kurslar ve sertifikalar, mesleki bilgi ve yetkinliği artırır.
• Bilgisayar Kullanımı Becerisi: Microsoft Office programlarına (Word, Excel, Outlook) hakimiyet temel bir gerekliliktir. Lojistik yazılımları (WMS, TMS, ERP sistemleri) veya operasyonel programları kullanma bilgisi önemlidir.
• İşbaşı Eğitimi: Birçok işletme, işe yeni başlayan lojistik elemanlarına kendi lojistik süreçleri, kullanılan sistemler ve özel prosedürler hakkında işbaşı eğitimi verir.
• Yabancı Dil (Bazı Pozisyonlarda): Uluslararası lojistik veya dış ticaret alanında çalışan firmalarda İngilizce gibi yabancı dil bilgisi avantaj sağlar.

Lojistik elemanlığı, teorik bilginin yanı sıra pratik becerinin ve süreçleri hızlı öğrenme yeteneğinin önemli olduğu bir alandır. Deneyim, farklı lojistik faaliyetlerini deneyimleme açısından değerlidir.

Lojistik Elemanı Olma Şartları Nelerdir?

Lojistik elemanı olmak için yasal bir belge veya lisans şartı (SRC belgesi gibi sürücülük gerektiren pozisyonlar hariç) genellikle bulunmaz. Ancak işverenlerin aradığı bazı temel yetkinlikler ve kişisel özellikler vardır:

• Eğitim: Genellikle en az lise mezunu olmak, tercihen ilgili bir ön lisans veya lisans bölümünden mezun olmak.
• Temel Lojistik Bilgisi: Depolama, nakliye, envanter gibi temel lojistik kavramları hakkında bilgi sahibi olmak.
• Bilgisayar ve Yazılım Kullanımı: Ofis programlarını ve kullanılan lojistik/ERP yazılımlarını etkin kullanabilme.
• Dikkat ve Titizlik: Evrak takibi, veri girişi ve stok kontrolü gibi işlemlerde hata yapmamak için son derece dikkatli olma.
• Düzenlilik ve Organizasyon: Evrakları, dijital dosyaları ve çalışma alanını düzenli tutma becerisi.
• Takip Yeteneği: Sipariş, sevkiyat ve evrak durumunu düzenli olarak takip etme.
• İletişim Becerileri: Şirket içi personelle, tedarikçilerle, müşterilerle ve nakliye firmalarıyla net, zamanında ve profesyonel bir iletişim kurabilme.
• Sorumluluk Bilinci: Kendisine verilen görevleri eksiksiz ve zamanında yerine getirme, lojistik süreçlerinin akışına katkı sağlama.
• Öğrenmeye Açık Olma: Yeni lojistik süreçleri, sistemleri veya düzenlemeleri öğrenme isteği.
• Problem Çözme (Temel Düzeyde): Geciken sevkiyat veya eksik evrak gibi temel operasyonel sorunlara çözüm bulma.
• Fiziksel Uygunluk (Depo Pozisyonları İçin): Depo ortamında çalışmaya uygun sağlık durumu, ayakta durma, yürüme, bazen hafif ağırlık taşıma gibi fiziksel aktiviteleri yerine getirebilme.

Deneyim, özellikle lojistik sektöründe farklı alanlarda (depo, nakliye, gümrük) kazanılmışsa, bu pozisyon için işe alımda önemli bir avantajdır. Referanslar da güvenilirliği göstermesi açısından değerlidir.

Lojistik Elemanı Çalışma Koşulları

Lojistik elemanlarının çalışma koşulları, görev yaptıkları pozisyonun niteliğine göre ofis veya saha (depo, liman vb.) ortamında veya her ikisinin bir karışımı şeklinde olabilir:

• Çalışma Ortamı: Ofis ortamında (planlama, evrak, iletişim), depo ortamında (ürün kabul, toplama, paketleme) veya liman/gümrük gibi açık/yarı açık alanlarda çalışabilirler. Ortamın sıcaklığı, gürültü seviyesi, toz gibi faktörler çalıştıkları yere göre değişir.
• Çalışma Saatleri: Tam zamanlı çalışırlar. Genellikle standart mesai saatleri geçerlidir. Ancak, özellikle sevkiyat yoğunluğu, gümrük işlemleri veya acil durumlar gibi dönemlerde esneklik gerekebilir veya fazla mesai yapılabilir. Vardiyalı çalışma da söz konusu olabilir (özellikle 24 saat operasyon yürüten depolarda veya limanlarda).
• Fiziksel Aktivite: Ofis tabanlı pozisyonlarda daha az fiziksel aktivite varken, depo veya saha pozisyonlarında daha fazla fiziksel hareketlilik (yürüme, ayakta durma, bazen kaldırma/taşıma) gerekebilir.
• Bilgisayar ve Telefon Kullanımı: Günlerinin önemli bir bölümünü bilgisayar başında ve telefon görüşmeleri yaparak geçirirler (özellikle ofis tabanlı pozisyonlar).
• Evrak Yoğunluğu: Özellikle uluslararası lojistik veya büyük hacimli operasyonlarda evrak yoğunluğu yüksek olabilir.
• İletişim Trafiği: Şirket içi ve dışı paydaşlarla sürekli yoğun iletişim halindedirler. E-posta, telefon ve anlık mesajlaşma araçları sıkça kullanılır.
• Stres Seviyesi: Geciken sevkiyatlar, yanlış ürün gönderimi, evrak hataları veya gümrük sorunları gibi durumlar stresli olabilir.
• Seyahat: Nadiren tedarikçi, depo veya gümrük ziyaretleri için seyahat gerekebilir.
• Ücret: Ücretler, deneyime, eğitim düzeyine, çalıştığı sektörün ve firmanın büyüklüğüne, sorumluluk düzeyine ve bulunduğu coğrafyaya göre değişiklik gösterir.

Lojistik elemanlığı, hem zihinsel takip ve planlama hem de operasyonel aktiviteyi içerebilen, dinamik bir çalışma ortamı sunar.

Lojistik Elemanı Mesleğinin Özellikleri

Lojistik elemanı mesleğinin öne çıkan bazı özellikleri şunlardır:

• Operasyonel Destek: Tedarik zincirinin operasyonel süreçlerinin yürütülmesine doğrudan katkı sağlar.
• Takip ve İzleme: Ürünlerin, evrakların ve süreçlerin durumunu sürekli takip etme yeteneği kritiktir.
• Detay Odaklılık: Evrak ve veri girişindeki doğruluğun önemi yüksektir.
• Düzen ve Sistemlilik: Evrakların ve bilgilerin düzenli tutulması lojistik süreçlerinin sağlıklı işlemesi için esastır.
• İletişim Köprüsü: Farklı departmanlar ve dış paydaşlar arasında bilgi akışını sağlar.
• Problem Çözme (Operasyonel): Günlük operasyonel aksaklıklara hızlı çözümler bulma.
• Öğrenme Fırsatı: Tedarik zincirinin farklı alanlarını öğrenerek ileriki kariyer adımları için zemin hazırlar.
• Güvenilirlik: Ürünlerin ve evrakların doğru şekilde yönetilmesinde güvenilir olmak önemlidir.

Bu özellikler, lojistik elemanı pozisyonunun, tedarik zincirinin görünmez ama etkili bir parçası olduğunu, dikkat, düzen ve takip gerektiren operasyonel bir rol üstlendiğini gösterir.

Lojistik Elemanı Hangi Sektörlerde Çalışır?

Lojistik elemanları, ürün veya hizmetin hareketini ve depolanmasını yönetme ihtiyacı olan hemen her sektördeki işletmelerde veya doğrudan lojistik hizmeti veren firmalarda istihdam edilebilirler. Başlıca sektörler şunlardır:

• Lojistik ve Taşımacılık Sektörü: Uluslararası nakliye firmaları, kargo şirketleri, depolama ve dağıtım firmaları. Bu sektör lojistik elemanları için en geniş iş alanını sunar.
• Üretim Sanayii: Hammadde, yarı mamul, bitmiş ürün lojistiği, iç lojistik operasyonları. Otomotiv, tekstil, gıda, kimya gibi tüm üretim kolları.
• Perakende Sektörü: Dağıtım merkezleri, mağaza lojistiği, tedarik zinciri yönetimi departmanları.
• E-Ticaret: E-ticaret depoları, sipariş karşılama ve gönderim merkezleri.
• İthalat/İhracat Yapan Firmalar: Gümrük işlemleri, uluslararası nakliye koordinasyonu gibi alanlarda.
• Depolama ve Antrepo İşletmeciliği: Genel veya özel antrepolar, soğuk hava depoları.
• Gümrük Müşavirlikleri: Gümrük evraklarının hazırlanması ve takibi.
• Hizmet Sektörü: Büyük organizasyonlar veya zincir işletmeler (otel zincirleri, hastaneler) kendi lojistik ihtiyaçlarını karşılamak için.

Bir işletmenin lojistik süreçlerinin verimliliği, genel başarısını etkilediği için lojistik elemanı mesleği, birçok farklı sektörde temel ve gerekli bir pozisyon olarak yerini korumaktadır.

Sonuç olarak, lojistik elemanı, tedarik zincirinin farklı aşamalarında görev alarak ürünlerin ve bilgilerin doğru ve zamanında akışını sağlayan, dikkat, düzenlilik ve takip yeteneği gerektiren bir operasyonel destektir. Eğitim olarak lise veya ön lisans düzeyinde yeterlilik genellikle beklenir, ancak pratik beceri, öğrenme isteği ve lojistik yazılımlarına hakimiyet önemlidir. Lojistik ve taşımacılıktan üretime, perakendeden e-ticarete kadar geniş bir sektör yelpazesinde iş imkanı bulan lojistik elemanları, tedarik zincirinin görünmez ama kritik parçalarıdır ve bu dinamik alanda kariyer yapmak isteyenler için iyi bir başlangıç noktası olabilirler.